Is Winterswijk een stad of een dorp? In het centrum van Winterswijk hoor je regelmatig dat het zo’n gezellig dorp is. Maar klopt die uitspraak wel? Is Winterswijk niet gewoon een stad? Het antwoord op deze vraag is helder, maar vergt wat onderzoek. Er is namelijk veel onduidelijk over de geschiedenis van Winterswijk. In dit artikel lees je alles over de geschiedenis van Winterswijk en kom je er achter of het nu een stad of dorp is. We laten je nog heel even in spanning!
Inhoudsopgave
Wanneer is een plaats een stad?
Historisch gezien heb je stadsrechten nodig om een stad te worden. De meeste steden in Nederland kregen die rechten in de middeleeuwen. Met stadsrechten kregen nederzettingen bepaalde privileges en autonomie. In die tijd was er dus een daadwerkelijk verschil tussen steden en dorpen. Tegenwoordig hebben we eigenlijk alleen maar gemeenten. Wat dat betreft maakt het niet uit of Winterswijk een stad of dorp is.
Toch werden plaatsen soms pas na de middeleeuwen een stad. Neem bijvoorbeeld Den Haag, de op twee na grootste gemeente van Nederland. Deze plaats heeft in de middeleeuwen nooit stadsrechten ontvangen. Dus is het dan een dorp? Nee, zeker niet! Later in de tijd van Napoleon werd Den Haag alsnog tot stad benoemd. Ook al had het toen alleen nog maar een symbolische betekenis.
De geschiedenis van Winterswijk
Om erachter te komen of Winterswijk een stad is moeten we dus de geschiedenisboeken induiken. Over de rijke geschiedenis van Winterswijk is veel onduidelijk. Het lijkt erop dat de eerste nederzettingen in Winterswijk meer dan 1000 jaar oud zijn. In die tijd viel Winterswijk regelmatig onder verschillende graafschappen. Soms zelfs onder graafschappen die je nu enkel in Duitsland kan vinden.
Tot ongeveer 1500 was er dan ook sprake van het hof van Winterswijk. De plaats leek toen in veel opzichten op een stad. Zo stond de Jacobskerk er al en was er een markt. Veel handelaren gebruikten Winterswijk als stop naar het westen. Het enige waar het echt nog aan ontbrak was een kasteel, iets wat veel steden in die tijd hadden. Was dit genoeg om een stad te worden?
Is Winterswijk een stad of dorp?
Dan nu het antwoord op de vraag ‘is Winterswijk een stad?’ Het antwoord is nee. Hoewel Winterswijk in veel aspecten leek op een stad, heeft het nooit stadsrechten ontvangen. Winterswijk is dus een dorp. Ook later is Winterswijk nooit omgetoverd tot stad.
Best grappig als je beseft dat veel (kleinere) plaatsen in de Achterhoek officieel wel een stad zijn. Neem bijvoorbeeld Bredevoort of Groenlo, twee plaatsen naast Winterswijk. Deze plaatsen hebben vroeger wel stadsrechten ontvangen. En dat terwijl Winterswijk nu meer dan twee keer zo veel inwoners heeft als deze twee steden bij elkaar. De wonderen zijn de wereld nog niet uit!
